Carlos Ferreira

Carlos Ferreira

De l mundial al global

(mirandés) DE L MUNDIAL AL GLOBAL

Cumo dirie Jacques de La Palice, la palabra “mundial” refire-se al mundo, i la palabra “global” refire-se al globo terráqueo. Pula parte que me toca, nun tengo dúbidas que l mundo ye mais pequeinho que l globo, porque este puode albergar bários mundos i outros tantos submundos!

Las dues Grandes Guerras de l seclo XX, recíben tamien l adjetibo de Mundiales, anque haba bários outores, nomeadamente l grande pensador George Steiner, que dízen tratar-se dua sola Guerra, que tubo un lhargo armistício de binte anhos pul meio! I you cuncordo cun el, porque bendo bien, ls motibos que lhebórun a la purmeira, nun quedando bien resulbidos, a la próssima nuoba ancruzilhada, dórun guerra outra beç! Por esso l seclo XX, quedou conhecido cumo l seclo de las grandes guerras mundiales: las que tubírun lhugar, la purmeira i la sigunda, i las que nun tubírun lhugar, mormente la terceira!

La “mundializaçon” podemos dezir que fui un processo stórico mui lento que se fui dando a la medida que l Homo sapiens saliu de l’África Ouriental, por buolta de 300 mil anhos atrás, para colonizar l mundo anteiro, probocando apuis un processo de trocas culturales que se apressiou muito culs çcubrimientos pertueses de l seclo XV, i que culminou na sigunda metade de l seclo XX.

Por sou lhado la globalizaçon, dá-se a partir de l último quartel de l seclo XX, i ten mais a ber cun processos eiquenómicos, l que chamamos hoije "l’aldé global": sobretodo lhigada a la çcentralizaçon de la produçon, grácias als mercados financeiros i a l’Anternet. Ye eiqui que mos damos cuonta que l mundo ye berdadeiramente finito i totalmente anterdependiente, i que quando ua paxarina bate las alas ne l polo norte, puode probocabar grandes eifeitos ne l polo sul.

Anque l tiempo scuorra de maneira eigual, nós biajamos cada beç más, i cada beç más debrebe! Por essa rezon, l seclo XXI, há de ser l seclo de las grandes pandemies sanitárias: ambientales, anformáticas, biológicas! I todas stan anterlhigadas.

Apuis de la sigunda Grande Guerra, la criaçon de bárias anstituiçones supra nacionales, sobretodo las Naçones Ounidas, fui la melhor respuosta que se puodo dar para ampedir nuobas guerras mundiales.

Cun esta purmeira pandemie biológica berdadeiramente global, qual purmeira “Grande Rebelaçon” de la finitude i fragilidade global, chegou l tiempo d’antendermos q’estes problemas percísan anstituiçones globales muito mais fuortes, que puodan cuntrolar i regular todas estas questones de maneira assertiba, bigorosa i absoluta, porque doutra maneira, las bárias pandemies, tal un boomerang, ban a suceder-se al ritmo de las staçones de l anho, cun alguns armistícios pu l meio. Por esso l melhor, ye mesmo resulber las cousas bien a la purmeira, porque se nó: la sigunda i terceira, bénen yá a camino.

 

(português) DO MUNDIAL AO GLOBAL

Como diria Jacques de La Palice, a palavra “mundial” refere-se ao mundo, e a palavra “global” refere-se ao globo terráqueo. Pela parte que me toca, não tenho dúvidas que o mundo é mais pequeno que o globo, porque este pode albergar vários mundos e outros tantos submundos!

As duas Grandes Guerras do século XX, recebem também o adjetivo de Mundiais, ainda que haja vários autores, nomeadamente o grande pensador George Steiner, que dizem tratar-se de uma só Guerra, que teve um largo armistício de vinte anos pelo meio! E eu concordo com ele, porque vendo bem, os motivos que levaram à primeira, não ficando bem resolvidos, à próxima nova encruzilhada, deram guerra novamente! Por isso o século XX, ficou conhecido como o século das grandes guerras mundiais: as que tiveram lugar, a primeira e a segunda, e as que não tiveram lugar, designadamente a terceira!

A “mundialização” podemos dizer que foi um processo histórico muito lento que se foi dando à medida que o Homo sapiens saiu da África Oriental, por volta de 300 mil anos atrás, para colonizar o mundo inteiro, provocando depois um processo de trocas culturais que se acelerou muito com os descobrimentos portugueses do século XV, e que culminou na segunda metade do século XX.

Por seu lado a globalização, dá-se a partir do último quartel do século XX, e tem mais a ver com processos económicos, o que chamamos hoje a "aldeia global": sobretudo ligada à descentralização da produção, graças aos mercados financeiros e à Internet. É aqui que nos damos conta que o mundo é verdadeiramente finito e totalmente interdependente, e que quando uma borboleta bate as asas no polo norte, pode provocar grandes efeitos no polo sul.

Ainda que o tempo escorra de forma igual, nós viajamos cada vez mais, e cada vez mais rápido! Por essa razão, o século XXI, vai ser o século das grandes pandemias sanitárias: ambientais, informáticas, biológicas! E todas estão interligadas.

Depois da segunda Grande Guerra, a criação de várias instituições supranacionais, sobretudo as Nações Unidas, fui a melhor resposta que se pode dar para impedir novas guerras mundiais.

Com esta primeira pandemia biológica verdadeiramente global, qual primeira “Grande Revelação” da finitude e fragilidade global, chegou o tempo de entendermos que estes problemas precisam instituições globais muito mais fortes, que possam controlar e regular todas estas questões de forma assertiva, vigorosa e absoluta, porque de outra forma, as várias pandemias, tal um boomerang, irão suceder-se ao ritmo das estações do ano, com alguns armistícios pelo meio. Por isso o melhor, é mesmo resolver as coisas bem à primeira, porque caso contrário: a segunda e terceira, vêm já a caminho.

 

Aguarela “O Emigrante”: Manuel Ferreira


Partilhar:

+ Crónicas